Odnowiony z poszanowaniem dla historycznej architektury, nowoczesny i komfortowy – i jest już otwarty dla podróżnych. Przebudowa dworca w Białymstoku to jeden z elementów projektu "Prace na linii kolejowej 32 na odcinku Białystok-Bielsk Podlaski (Lewki)". Całkowita wartość tego projektu to blisko 125 ml zł, z czego ponad 85 mln zł z Programu Polska Wschodnia. Wartość przebudowy budynku dworca to ponad 36 mln zł, w tym 25 mln zł środków UE - Programu Polska Wschodnia.
Dworzec będzie obsługiwał mieszkańców Podlasia, a także pasażerów paneuropejskiej linii E75 popularnie zwanej Rail Baltica.
"Liczymy, że lepsza jakość świadczonych usług przełoży się na zintensyfikowany ruch pasażerski i częstszy wybór kolei jako bardziej ekologicznego środka transportu. Warunkiem niezbędnym dla osiągnięcia poprawy atrakcyjności inwestycyjnej makroregionu jest istnienie spójnej sieci transportowej, która połączy rynki zbytu i pracy, tak wewnątrz makroregionu jak i w jego relacjach krajowych i międzynarodowych. Istotnym elementem naszego planu inwestycyjnego jest powstanie Wschodniej Magistrali Kolejowej. Łącznie przeznaczymy na nią ok. 6,5 mld zł, w 14 projektach z udziałem środków pochodzących z CEF, POIŚ, POPW i RPO. Magistrala połączy ze sobą stolice województw Polski Wschodniej, w tym zmodernizowany dworzec w Białymstoku"- mówi Małgorzata Jarosińska-Jedynak, minister funduszy i polityki regionalnej.
Zabytkowy charakter budynku udało się połączyć z rozwiązaniami na miarę XXI wieku. Dworzec został w pełni dostosowany do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. W ramach inwestycji zlikwidowano bariery architektoniczne, wykonano windy, toalety dostosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, ścieżki prowadzące dla osób niewidomych i niedowidzących, mapy dotykowe z planem dworca, oznaczenia w alfabecie Braille’a, system umożliwiający wzmocnienie sygnału dla aparatów słuchowych przy kasach biletowych, a także szereg innych usprawnień. Na komfort korzystania przez podróżnych z dworca wpłynie również montaż nowoczesnego systemu elektronicznych tablic przyjazdów i odjazdów pociągów oraz system zapowiedzi głosowych.
"Wygląd dworca pozwala nam przenieść się w czasie i poczuć, choć przez chwilę jak podróżni z końca XIX w. Z całą pewnością można go nazwać zabytkową perłą regionu. Jednocześnie jest przykładem uniwersalnego projektowania. Można śmiało powiedzieć, że wyznacza kierunek, w którym zmierzają nasze inwestycje – innowacyjność z poszanowaniem tradycji i kultury. Program Dostępność Plus był impulsem, który wprowadził zasady uniwersalnego projektowania do wszystkich inwestycji finansowanych z Funduszy Europejskich. Dworzec jest początkiem i końcem podróży, dlatego bardzo ważna jest jego dostępność, nie tylko pod względem architektonicznym. Takich likwidujących bariery architektoniczne i wprowadzających udogodnienia dla osób o szczególnych potrzebach elementów infrastruktury komunikacyjnej bardzo potrzeba w Polsce Wschodniej. Dworzec w Białymstoku ma znaczenie dla całego regionu i dla rozwoju dostępności komunikacyjnej w Polsce" - mówi Małgorzata Jarosińska-Jedynak, minister funduszy i polityki regionalnej.
PKP S.A. zakończyły największą inwestycję w województwie podlaskim i jedną z kluczowych w skali kraju realizowaną w ramach Programu Inwestycji Dworcowych na lata 2016-2023.
"Dostępność komunikacyjna jest bardzo ważna zwłaszcza w miejscach, w których możliwość korzystania ze sprawnej komunikacji publicznej decyduje o dobrej pracy i rozwoju lokalnych społeczności. To ważne, że stolica województwa podlaskiego ma dworzec, z którego będą mogły korzystać w większym stopniu także osoby z niepełnosprawnościami. Walczymy z wykluczeniem komunikacyjnym i w ramach programu Dostępność Plus otwieramy miejsca publiczne dla osób o szczególnych potrzebach" - mówi wiceminister Anna Gembicka, pełnomocnik rządu do spraw lokalnych inicjatyw społecznych.
"Dworzec w Białymstoku to trzeci, po Bielsku Podlaskim i Czeremsze, obiekt zrealizowany w ramach Programu Inwestycji Dworcowych na lata 2016-2023 w województwie podlaskim. Łącznie w tym rejonie kraju do programu zakwalifikowano 12 dworców kolejowych. Obecnie na Podlasiu prace budowlane trwają przy przebudowie dworców w Kuźnicy Białostockiej, Szepietowie, Jabłoni Kościelnej oraz Siemiatyczach. W trakcie opracowania jest dokumentacja projektowa dla pięciu kolejnych inwestycji" – mówi Ireneusz Maślany, członek zarządu PKP S.A.
Z szacunkiem do historii
Przebudowa dworca w Białymstoku dobiegła końca i znowu mogą korzystać z niego podróżni. Pochodzący z drugiej połowy XIX wieku obiekt odzyskał swoje historyczne piękno, stając się jednocześnie dworcem nowoczesnym i komfortowym. Prace budowlane na dworcu były prowadzone pod ścisłym nadzorem konserwatora zabytków, gdyż obiekt jest wpisany do rejestru zabytków. Z przestrzeni zabytkowych szczególną uwagę zwraca hol dworca, pełniący jednocześnie funkcję poczekalni. Przywrócono w nim pierwotny wystrój wnętrza z uwzględnieniem takich elementów jak zdobienia ścian i sufitów, żeliwne słupy oraz ozdobne posadzki. Tym samym wnętrze obiektu nawiązuje swoim wyglądem do tego z około 1910 roku. Wyburzone zostały także antresola wykonana w budynku podczas jego poprzedniej modernizacji oraz przybudówka z lat 80. XX wieku. Wnętrze wyposażono w nowoczesne oświetlenie oraz wygodne i stylowe siedziska. Historyczny wygląd odzyskała również elewacja budynku wraz ze znajdującymi się na niej detalami architektonicznymi takimi jak boniowanie, pilastry czy gzymsy. Jej piękno zostało podkreślono przez nowoczesną iluminację. Uwagę zwracają również ozdobne zadaszone wejścia do budynku osadzone na żeliwnych stylizowanych słupach.
Obiekt stał się również bardziej przyjazny środowisku poprzez zastosowanie energooszczędnego oświetlenia wraz z automatyką, paneli fotowoltaicznych na dachu dworca do pozyskiwania "zielonej energii" oraz termomodernizację budynku (docieplenie, stolarka o niskim współczynniku przenikania ciepła). Całość urządzeń i systemów zamontowanych na dworcu będzie nadzorowana przy pomocy systemu BMS (Building Management System), co przyczyni się do ograniczenia zużycia mediów i ich racjonalnego wykorzystania.
Kolej na Polskę Wschodnią
Łączny budżet, jaki przeznaczono w Programie Polska Wschodnia na wsparcie inwestycji kolejowych to 330 mln euro. Do dofinansowania wybrano 8 projektów kolejowych. Do 2023 roku zmodernizowanych zostanie 541 km linii kolejowych, 10 dworców, 32 stacje i 71 przystanków osobowych. To projekty należące do tzw. Wschodniej Magistrali Kolejowej – bezpośredniego powiązania kolejowego stolic województw Polski Wschodniej. Oprócz Programu Polska Wschodnia Magistralę współfinansują: Program Infrastruktura i Środowisko, Regionalne Programy Operacyjne, instrument "Łącząc Europę" (CEF) oraz środki krajowe.